COLUMN - Verhaal achter de Platenhoes - Black Sabbath – Black Sabbath [1970]
Is de vrouw op de hoes van Black Sabbath een heks? Een geest? Is ze in gevaar?
De winterse scène van een bleke vrouw, gehuld in een zware mantel, staand aan de waterkant bij een oud molenhuis, straalt een ijzingwekkende sfeer uit. Bij de kopers veroorzaakte de hoes van dit debuutalbum een waar schokeffect.
Dat effect heeft Black Sabbath niet meer kunnen overtreffen, hoe huiveringwekkend de volgende hoezen van de metalband er ook uitzagen.
Een succeshoes dus, maar opvallend genoeg is de betekenis van de hoes voor de vier leden van de Britse band altijd een raadsel gebleven. Ze weten niets van de fotograaf en ontwerper – simpelweg Keef genoemd.
Volgens bassist Geezer Butler heeft hun onwetendheid te maken met het hectische tempo van de groep in de begindagen. Twee dagen kregen ze de tijd om hun debuutalbum te maken. De meeste nummers waren in één take klaar en, aldus de bassist, ‘daarna stapten we op de veerboot om in Europa te spelen.’ Tijd om over een hoes na te denken was er niet. Die verantwoordelijkheid, zo herinnerde de recent overleden bandleider Ozzy Osbourne zich later, lag bij de platenmaatschappij: ‘Wij wisten er niet veel van.’
Het album kwam uit op vrijdag 13 februari 1970. Als publiciteitsstunt werd Black Sabbath neergezet als de meest angstaanjagende band in de rockgeschiedenis. Bassist Butler toonde zich geschokt toen in de gatefold-binnenhoes van het album een enorm Keltisch kruis zichtbaar was. Helaas: ‘Het was te laat om het te veranderen.’
In het kruis staan, duistere, aan horror grenzende teksten. Zoals: De regen valt, de sluier van duisternis omhult de zwartgeblakerde bomen die, verwrongen door een onzichtbaar geweld, hun vermoeide bladeren afwerpen en hun takken naar een grijze aarde buigen.
Of deze: Vogels, moe van de verschrikkingen van gisteren, kruipen dicht bij elkaar in donkere hoeken, hun hoofden afgewend van de dode, zwarte zwaan die ondersteboven in een kleine poel drijft. Uit deze poel komt een vage, sensuele mist op, die omhoog stijgt om de afgebroken voeten van het standbeeld van de onthoofde martelaar te strelen, wiens enige prestatie was dat hij te vroeg stierf en niet kon wachten om te verliezen.
Een van de teksten verwijst, hoewel vaag, naar de vrouw op de hoes: Aan het meer wacht een jong meisje. Ongezien waant ze zich ongezien. Ze glimlacht flauwtjes naar de verre luidende klok.
De klok was het signaal voor het openingsnummer van het album, het onheilspellende 'Black Sabbath'. Het nummer zou de rockmuziek voorgoed veranderen, met zijn lage dreunende riffs en donkere harmonieën. En een tekst over maatschappelijke ellende en persoonlijk demonen, waar tijdgenoten zongen over liefde en vrede.
Een beetje hypocriet is de geschoktheid van Geeezer Butler wel. Wie zijn band Black Sabbath noemt, is eigenlijk verplicht het publiek te laten schrikken. Zeker als je weet dat de naam is ontleend aan een horrorfilm waarvoor de mensen in hun geboortestad Birmingham in de rij stonden.
Met de opkomst van de progrock is de heavy metal een beetje aan mij voorbij gegaan. Ik herinner me vooral dat ik wat duizelig werd van het Vertigo-label van de LP - rondom het gaatje - wat een zwart-witte draaikolk effect gaf, zodra je de plaat opzette.
Gerrit-Jan Vrielink
Zin in een avondje powermetal? Op donderdag 4 december treedt Freedom Call op.
Freedom Call serveert al 25 jaar een mix van powermetal, grootse melodieën en pure energie. Reken op een strakke, krachtige show met meeslepende refreinen en momenten die de zaal in vuur en vlam zetten.