Verhaal achter de platenhoes: Abraxas (1970) - Santana
Mijn oudste broer verloor zijn bril in het Kralingse Bos bij het eerste grote festival in Nederland in 1970. Grote namen als Pink Floyd, Soft Machine en Santana traden daar op. Het was het Europese antwoord op het Amerikaanse Woodstock (1969). Het festival heette officieel ‘Holland Popfestival 1970 - Rotterdam', maar werd bekend als het ‘Kralingen Popfestival’. Love, peace & happiness op Nederlandse bodem.
Mijn grote broer was mijn grote voorbeeld. Kind van het hippie-tijdperk. Ik was nog te jong voor het festival, maar zat wel als een van de eerste, samen met mijn broer, in de bioscoop om de film van het Woodstock-festival te bekijken. Het optreden van Santana blies me van mijn bioscoopstoel. Wat een geweldige muziek met een mix van rock en Latijns-Amerikaanse muziek. En natuurlijk het spetterende gitaarspel van Carlos Santana.
Mijn broer had inmiddels de eerste twee lp’s van Santana gekocht. De hoezen waren fantasierijk en de muziek was net zo mooi als wat ik in de Woodstock-film gehoord had. Deze hoes van Abraxas werd door mijn vader verbannen uit de huiskamer. Die mocht niet op zijn mooie stereo-installatie gedraaid worden. Zo’n hoes met een blote donkere vrouw. ‘Ut mot niet gekker worden in huus,’ zei hij met zijn Sallandse accent toen hij voor het eerst deze hoes zag.
Ik kreeg ook wel rode oortjes van de hoes. Hoe oud was ik? 13 jaar? Zo’n naakte weelderige ‘Black Magic Woman’ had ik nog nooit gezien. Stiekem sleepte ik elke vrijdagavond, met goedkeuring van mijn broer, de lp naar mijn eigen slaapkamertje en luisterde keihard naar ‘Black Magic Woman’ op mijn koptelefoon. Het maakte elke keer enorme indruk op me.
Op het eerste brugklasfeestje bij mij thuis haalde ik de LP ook naar beneden. Mijn ouders had ik het huis uitgebonjourd tot elf uur ’s avonds. Mijn klasgenoten waren ook zeer onder de indruk van de hoes. Twee van hen doken met de hoes de kelder in waar de wijnvoorraad van mijn vader stond. Volslagen dronken moest ik ze om kwart voor elf weer uit de kelder halen.
Daarna is de LP wat in de vergetelheid geraakt vanwege mijn liefde voor de progrock muziek. Totdat een collega van poppodium Boerderij me erop wees dat de hoes van Abraxas gemaakt is door een beroemde kunstenaar Abdul Mati Klarwein. De collega leende me het boek ‘God Jokes, the art of Abdul Mati Klarwein’. Klarwein heeft vele platenhoezen getekend, onder andere van Miles Davis’ Bitches Brew en Last Days & Time van Earth Wind & Fire. Klarwein werd in 1932 geboren in Hamburg uit kunstzinnige ouders. Zijn vader hoorde bij de Bauhaus kunststroming uit de jaren twintig. Het gezin moest vluchten uit Duitsland vanwege hun Joodse achtergrond en kwam terecht in Parijs. Daar kwam Klarwein in aanraking met het werk van kunstenaar Salvador Dali. Dat werk werd voor hem een inspiratiebron en dat is goed terug te zien in zijn werk. Zoals vele jongvolwassenen trok Klarwein in de jaren zestig erop uit om de wereld te ontdekken. Hij kwam uit in California, ontmoette daar Jimi Hendrix en die bracht hem in contact met de muziekscene. Al gauw werd hij gevraagd om platenhoezen te ontwerpen.
Zo ook Carlos Santana. Die had net het boek Demian van Herman Hesse gelezen. Hij werd in het bijzonder geraakt door één passage: ‘We betwijfelden het schilderij, hekelden het, bedreven er de liefde mee, aanbaden het. We noemden het moeder, noemden het hoer en slet, noemden het onze geliefde, noemden het Abraxas.’ Toen Santana het schilderij Annunciation van Klarwein (uit 1961) tegenkwam in een kunstmagazine wist hij: dat moet de hoes worden van het album dat Abraxas gaat heten.
We zijn nu ruim vijftig jaar later. Muziekfestivals zijn nog steeds zo populair als tijdens het hippie-tijdperk. Toch is er wel wat veranderd. Nu ga je vooral naar een festival voor de muziek en voor het lekkere eten, en minder om tot een subcultuur te horen en je af te zetten tegen je ouders. Sterker nog, ik ga nu samen met mijn zonen naar festivals. Dit jaar bijvoorbeeld naar het Best Kept Secret Festival in juni in Hilvarenbeek.
De muziek van Santana is ook nog springlevend. Vrijdag 13 mei treedt de coverband ‘The Magic of Santana’ in de Boerderij op. Ook daar ben ik te vinden met een van mijn zonen. Om het verhaal over de hoes van Abraxas moest hij alleen maar lachen. ‘Dat opa dat schandalig vond.’
Gerrit-Jan Vrielink
Met dank aan Peter van Soest