Verhaal achter de platenhoes: Disraeli Gears (1967) - Cream
De omslag van deze platenhoes Disraeli Gears van Cream zou maar zo een advertentie kunnen zijn voor een psychedelische drug. LSD bijvoorbeeld. Een hoes als een hallucinogene trip, typerend voor de eind jaren zestig, ook wel het psychedelische tijdperk genoemd.
De maker van de hoes is Martin Sharp, een Australische popartkunstenaar die in 1967 naar Londen verhuisde en daar in dezelfde flat kwam te wonen als Eric Clapton, de gitarist van Cream. Sharp zou de hoes ontwerpen van het tweede album van Cream. Zijn idee was om het geluid van de band, dat hij als warm fluorescerend ervoer, in de hoes terug te laten komen.
Om dat geluid ten diepste te beleven gebruikte hij flink wat psychedelica tijdens het luisteren van de nummers. Het leidde tot intense lachbuien bij de kunstenaar, dus hij moet zwaar spul hebben gebruikt, want er is niets vrolijks aan de muziek van Cream. Ook kleuren beleefde hij anders dan in nuchtere toestand, en uiteraard bewoog alles, zoals dat hoort in een psychedelische trip. Het is goed terug te zien in de hoes.
Sharp was niet de eerste kunstenaar die psychedelische hoezen ontwierp. Die eer valt The Beatles, ook niet vies van psychedelica als LSD, te beurt, met Rubber Soul uit 1965. Met een opzettelijk vervormde foto en cartoonachtige letters liep dat hoesontwerp vooruit op de ‘drugsontwerpen’ van de tweede helft van het decennium. Tegen het einde van de jaren zestig werden honderden albumhoezen gesierd door fluorescerende kleuren en zwierige typografie. Cream was er dus wel relatief snel bij, met zijn Disraeli Gears in 1967.
De psychedelische periode duurde misschien niet lang, maar ze was intens genoeg om de ontwerpers van de volgende designgolf, die meekwam met de progrock begin jaren zeventig, te beïnvloeden. Die invloed is duidelijk merkbaar in de hoezen van Roger Dean voor Yes en Storm Thorgerson voor Pink Floyd.
Disraeli Gears is niet alleen vanwege zijn hoes een blijvertje. Het album gaf de aanzet tot veel nieuwe muziekgenres zoals jazzfusion en volgens sommigen ook progressieve rock. Het album bevat legendarische nummers als Sunshine of your Love en Tales of Brave Ulysses. Dankzij het vakmanschap van gitarist Eric Clapton, bassist-zanger Jack Bruce en drummer Ginger Baker kreeg Cream het etiket supergroep opgeplakt.
Critici beschouwen Baker, die eind 2019 overleed, als een van de beste drummers ooit. In zijn stijl verenigde hij jazz, blues en Afrikaanse invloeden. Baker was een van de eerste pop-percussionisten die naar Afrika afreisde om daar etnische ritmes te bestuderen.
Zijn opvliegende temperament maakte samenwerking met Baker echter moeilijk. Hij is vereeuwigd als de drummer van de huisband van The Muppets, getooid met een bos wilde rode haren en luisterend naar de naam Animal. Briljant zoals hij de Puertoricaanse actrice zangeres Rita Moreno begeleidt bij het softjazzy nummer Fever. Om daar lachbuien van te krijgen heb je geen psychedelica nodig.
En voor de liefhebbers van deze stijl van platenhoezen: In het Kunstmuseum in Den Haag is tot 3 juli 2022 de tentoonstelling van de kunstenaar Alphonse Mucha te zien. Een schilder van de Art Nouveau stijl uit de fin de siècle. Daar is een hele zaal ingericht met hoezen van met name psychedelische muziek uit eind jaren zestig. En wat hangt daartussen: uitgerekend deze hoes van Cream en nog andere hoezen, overduidelijk geïnspireerd door deze stijl. Op deze manier wordt het aangekondigd op de site van het Kunstmuseum;
“Ook wordt er aandacht besteed aan de herontdekking van Mucha's werk in de jaren zestig, en hoe zijn stijl resoneert met de popcultuur, flowerpower en Woodstock, te zien in de ontwerpen van platenhoezen en concertposters van bands als Martha & The Vandellas, The Rolling Stones en Pink Floyd.”
Door Gerrit-Jan Vrielink