#

Nieuws

Nieuws overzicht

Verhaal achter de platenhoes - Thick as a Brick (1972) - JETHRO TULL

"Ik zal jullie eens laten zien wat een echt conceptalbum is, dacht zanger Ian Anderson van Jethro Tull bij zichzelf. Het irriteerde hem dat de vorige lp van de band, 'Aqualung' als conceptalbum werd bestempeld. Dat was het niet, volgens hem. De nieuwe plaat van Jethro Tull zou draaien om een fictief gedicht van een fictieve scholier, Gerald Bostock, met als titel 'Thick as a Brick'. Dat gedicht, bedacht door Anderson zelf, zou als tekst dienen voor de elpee. Eén lange tekst voor 44 minuten muziek. Dat is nog eens een conceptalbum. Er was maar één probleem. Lp's moet je halverwege omdraaien, dus het concept wordt even in twee stukken gehakt. Voor de jongere lezers: Een langspeelplaat is een stuk vinyl bedrukt aan twee kanten met groeven. Er komt muziek uit als je er een pick-up naald opzet. Dat is net even weer wat anders dan een cd. Die is maar aan één kant bedruk met muziek. Een neefje van 10 jaar probeerde een cd nog onlangs om te draaien, maar dat had geen zin. Ik legde hem toen uit wat een lp is. Zijn 13-jarige puberzus zei: Maar dan kun je de nummer op een lp toch niet shuffelen? Nee, zei ik licht geïrriteerd, je kunt een elpee inderdaad niet shuffelen. Dat doe je maar lekker op dat Spotify van jullie. Bovendien valt er aan 'Thick as a Brick' niets te shuffelen, want het bestaat maar uit één nummer, wilde ik nog zeggen, maar dat liet ik achterwege. Ik wentelde me in bewondering voor Ian Anderson; die had dat conceptalbum toch maar even mooi bedacht. Bij een conceptalbum hoort natuurlijk ook een mooie hoes over het thema. Anderson en zijn bandleden bedachten dat er een krant moest komen. Ze bedachten 'The St. Cleves Chronical' en schreven er allemaal verhalen voor. Ze wilden dat het een echte krant zou worden, die in plaats van een gewone platenhoes van 33 bij 33 cm om de plaat gevouwen zou worden. De platenmaatschappij maakte bezwaar. Veel te duur en onmogelijk om te maken. Anderson zette door en vond drukkerij E.J. Day Group bereid de krant als hoes te drukken. Het werd een mega-succes. Een gedeelte van de twaalf pagina's tellende krant werd omgevouwen, zodat het in eerste instantie toch op een lp-hoes lijkt. Maar als je de hoes openklapt heb je opeens een echte krant in je handen. (Als je tenminste een originele persing uit het Verenigd Koninkrijk hebt. De heruitgaves werden op een stuk goedkopere manier uitgebracht, zonder de twaalf pagina's en vereenvoudigd tot een gewone platenhoes). Voor de jongere lezers: Een krant is een stapel bedrukte vellen papier die je elke dag in je brievenbus krijgt, als je tenminste een abonnement hebt. In een krant staan actualiteiten en achtergrondverhalen over wat er allemaal in de wereld gebeurt. Vaak zijn er bijlages over sport of wetenschap, maar ook puzzeltjes en stripverhalen. Een krant hoef je niet van A tot Z te lezen zoals een boek, maar je pikt er de leuke artikelen uit. Maar dat zijn hele lange teksten; zei mijn pubernicht (dezelfde als die van dat shuffelen), toen ik haar De Volkskrant liet zien: 'Dan moet ik lezen'. Even had ik de neiging haar door de gehaktmolen te halen, maar ik kon me nog net beheersen. 'Ja, dan moet je lezen en dat is heel goed voor je. Je kunt niet de hele dag tv kijken.' Die Anderson. Had met 'Thick as a Brick' toch maar mooi de krant in ere gehouden. En dan is er nog de muziek. De bandleden waren inmiddels zo goed op elkaar ingespeeld dat ze slechts een paar dagen in de studio nodig hadden. Een aantal muzikale structuren waren van te voren bedacht. Voor de rest gingen de bandleden in de studio helemaal los op deze plaat. En dat is goed te horen. Het is een van mijn favoriete progrock lp's. Achteraf bleek de productie van de krant veel meer tijd te hebben gekost dan het opnemen van de plaat. De kolommen werden vooral gevuld met anekdotes uit de jeugd van de bandleden. Een natuurlijk het verhaal van Gerald Bostock en zijn gedicht 'Thick as a Brick'. Het gedicht was een ode aan de jeugd en een aanklacht tegen volwassenen. Toen het buurmeisje Gerald Bostock ervan beschuldigde dat hij haar onheus had bejegend en hij op tv ook nog eens een vies woord had gezegd, moest Gerald Bostock de prijs die hij voor zijn gedicht had gewonnen, weer inleveren. Het is allemaal zo goed opgeschreven dat je er bijna in gaat geloven. Heerlijk leesvoer voor de zondagochtend, met een kop koffie erbij. O, ja 'Thick as a Brick' betekent vrij vertaald 'een bord voor je kop hebben'. Engelsen gebruiken het spreekwoord als iemand eigenwijs doet of te dom is om na te denken. Zoals mijn schoonzus, althans op gebied van muziek (verder is ze heel aardig en slim). Ze haalde haar dochter, die van dat shuffelen en dat lezen, bij mij weg toen ik de lp van Jethro Tull opzette. 'Luister maar niet teveel naar je oom', zei ze. 'Die is blijven hangen in de jaren zeventig van de vorige eeuw.'" Door Gerrit-Jan Vrielink

OP DE HOOGTE BLIJVEN

MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF EN ONTVANG INSPIRATIE, NIEUWS EN DE AGENDA DIRECT IN JE MAILBOX.

Naar inschrijven